
طرز تهیه کیک یزدی
کیک یزدی یکی از خوشمزهترین و محبوبترین شیرینیهای سنتی ایران است که اصالت آن به شهر یزد برمیگردد. این کیک کوچک و معطر با بافت نرم و پفدارش، گزینهای ایده آل برای پذیرایی در مهمانیها و محافل خانوادگی محسوب میشود. در این مقاله، علاوه بر بیان تاریخچه مختصر کیک یزدی، بهصورت گامبهگام مراحل آمادهسازی و نکات کلیدی پخت آن را توضیح خواهیم داد. در ادامه نیز به اشتباهات رایج پخت این شیرینی و راهکارهای تزیین و سرو بهتر آن میپردازیم.
تاریخچه مختصر کیک یزدی
کیک یزدی از دیرباز در شهر تاریخی و کویری یزد تهیه میشده است. ازآنجاکه این شهر همواره به دلیل داشتن قنادیهای سنتی و مهارت شیرینیپزانش شهرت داشته، کیک یزدی نیز بهعنوان یکی از نمادهای شیرینیهای سنتی یزد در ایران شناخته میشود. ظاهر جذاب، بافت نرم و عطر دلپذیر هل و گلاب در این کیک، آن را به یکی از معروفترین سوغاتیهای شهر یزد تبدیل کرده است.
مواد لازم برای تهیه کیک یزدی
برای داشتن یک کیک یزدی خوشطعم و باکیفیت، انتخاب و اندازهگیری صحیح مواد اولیه بسیار اهمیت دارد. در جدول زیر میتوانید مواد اولیه موردنیاز و مقدار مصرف آنها را مشاهده کنید:
نام ماده اولیه |
مقدار |
آرد گندم |
2 پیمانه (تقریباً 250 گرم) |
شکر |
1 پیمانه (تقریباً 150 گرم) |
تخممرغ |
3 عدد |
روغن مایع |
نصف پیمانه (تقریباً 100 میلیلیتر) |
ماست |
نصف پیمانه |
گلاب |
2 قاشق غذاخوری |
هل آسیاب شده |
1 قاشق چایخوری |
بیکینگپودر |
2 قاشق چایخوری |
وانیل (اختیاری) |
یکچهارم قاشق چایخوری |
نمک |
نوک قاشق چایخوری |
توجه: در صورت تمایل میتوانید از کمی زعفران دمکرده نیز برای عطر و رنگ بهتر استفاده کنید.
طرز تهیه کیک یزدی مرحلهبهمرحله
- آمادهسازی فر و قالبها
فر را روی دمای 180 درجه سانتیگراد (350 درجه فارنهایت) تنظیم کنید تا کاملاً گرم شود.
قالبهای مافین یا کاپ کیک را با کپسول کاغذی پوشانده یا در صورت نیاز، با کمی روغنمایع چرب کنید.
- مخلوط کردن مواد خشک
آرد را به همراه بیکینگپودر و نمک، حداقل یکبار الک کنید تا هوا بین ذرات آرد نفوذ کرده و بافت کیک سبکتر شود.
هل آسیاب شده را نیز به مخلوط آرد اضافه کنید و هم بزنید.
هم زدن تخممرغ و شکر
در یک کاسه جداگانه، تخممرغها را به همراه شکر و وانیل (در صورت تمایل) با همزن برقی به مدت 3 تا 4 دقیقه هم بزنید تا حجم مواد دو تا سه برابر شده و رنگ آن روشن شود.
- اضافه کردن ماست، روغن و گلاب
پس از فرم گرفتن تخممرغ و شکر، ماست و روغنمایع را به مخلوط اضافه کنید و مجدداً هم بزنید.
در این مرحله گلاب (و در صورت تمایل کمی زعفران دمکرده) را نیز اضافه کرده و چند ثانیه هم بزنید تا ترکیب یکدست شود.
- ترکیب مواد خشک و مواد تر
مخلوط آرد و بیکینگپودر را کمکم به مایه تخممرغی اضافه کنید و با لیسک یا قاشق چوبی بهآرامی و با حرکت دورانی هم بزنید تا پف مواد نخوابد.
- ریختن خمیر در قالب و پخت
خمیر آمادهشده را تا دو سوم هر قالب مافین پر کنید.
قالبها را در طبقه وسط فر از قبل گرم شده قرار دهید.
مدت زمان پخت بین 15 تا 20 دقیقه است. برای اطمینان، پس از 15 دقیقه با یک خلال دندان مرکز کیک را تست کنید؛ اگر مواد به خلال نچسبید، کیک آماده است.
نکات کلیدی برای داشتن بافت و عطر خوشایند
- حتماً آرد را الک کنید تا کیک سبکتری داشته باشید.
- تخممرغها را به مدت کافی هم بزنید تا حجم و پف مناسب ایجاد شود.
- استفاده از هل آسیاب شده تازه، تأثیر زیادی در عطر نهایی کیک دارد.
- اگر فر شما تنظیم دمای دقیقی ندارد، از یک دماسنج مخصوص فر استفاده کنید.
- از بازکردن مکرر درِ فر حین پخت بپرهیزید؛ این کار باعث افت دما و عدم پف مناسب کیک خواهد شد.
اشتباهات رایج در پخت کیک یزدی و نحوه رفع آنها
- سفت شدن بافت کیک
اغلب به دلیل هم زدن بیش از حد خمیر پس از اضافه کردن آرد ایجاد میشود. برای رفع آن، پس از اضافه کردن آرد، تنها در حد مخلوط شدن هم بزنید.
- پف نکردن کیک
میتواند به دلیل کهنه بودن بیکینگپودر یا دمای نامناسب فر باشد. همیشه از بیکینگپودر تازه و دمای دقیق استفاده کنید.
- تُنُک بودن خمیر و ایجاد ترک زیاد روی کیک
ممکن است بهخاطر زیاد بودن ماست یا مایعات در دستور باشد. مقدار مایعات را دقیق اندازهگیری کرده یا کمی آرد اضافه کنید.
- کمرنگ شدن و خام ماندن کیک
احتمال دارد دمای فر خیلی پایین باشد. قبل از قرار دادن قالبها، اطمینان حاصل کنید فر به دمای مناسب رسیده است.
راهکارهای تزیین و سرو زیباتر کیک یزدی
- استفاده از پودر پسته یا بادام: میتوانید پس از خنک شدن کیک، روی آنها را با پودر پسته یا بادام تزیین کنید.
- خامه فرم گرفته: اگر میخواهید جلوه مجلسیتری داشته باشد، با کمک قیف و ماسوره مقداری خامه روی کیکها بگذارید.
- شهد یا شربت: مقداری شربت گلاب و زعفران درست کنید و با قلمو روی سطح کیک بمالید تا براق و خوشعطر شود.
جدول ارزش غذایی کیک یزدی (حدودی برای هر کیک متوسط)
ترکیبات |
مقدار تقریبی |
کالری |
180 – 200 کیلوکالری |
کربوهیدرات |
25 – 30 گرم |
چربی |
7 – 10 گرم |
پروتئین |
3 – 4 گرم |
قند |
10 – 15 گرم |
سدیم |
80 – 100 میلیگرم |
این اعداد تقریبی بوده و بسته به نوع و مقدار مواد مصرفی متفاوت خواهد بود.
جمعبندی
کیک یزدی یکی از بهترین انتخابها برای دوستداران شیرینیهای سنتی و خوشعطر است. با رعایت نکات ذکرشده در مراحل آمادهسازی و پخت، میتوانید کیک یزدی نرم، لطیف و خوشرنگی داشته باشید. توجه به کیفیت مواد اولیه، دمای فر و نحوه هم زدن خمیر، تأثیر بسزایی در نتیجهی نهایی دارد. همچنین، با استفاده از ترفندهای تزیین میتوانید این شیرینی سنتی و محبوب را در ظاهری جذابتر سرو کنید.
سؤالات متداول
آیا میتوان از کره بهجای روغنمایع استفاده کرد؟
بله، اما بافت کیک کمی متفاوت خواهد شد و رطوبت کمتری خواهد داشت. در صورت استفاده از کره، آن را ابتدا ذوب و به دمای اتاق نزدیک کنید تا در خمیر بهتر ترکیب شود.
چرا روی کیکهای یزدی گاهی ترک میخورد؟
ترک سطحی روی کیک یزدی امری طبیعی است که بخشی از زیبایی آن محسوب میشود. اما اگر ترکها بیش از حد عمیق است، ممکن است دمای فر بیش از حد بالا یا مقدار مایعات در خمیر کم بوده باشد.
آیا میتوان از شیر بهجای ماست استفاده کرد؟
بله، اما ماست بهخاطر خاصیت اسیدی خود در پف بهتر کیک و حفظ رطوبت آن مؤثر است. در صورت استفاده از شیر، بهتر است کمی بیکینگپودر بیشتر اضافه کنید.
چطور میتوان بوی تخممرغ را در کیک یزدی کم کرد؟
استفاده از وانیل و هل آسیاب شده تازه در کنار گلاب، بوی زهم تخممرغ را تا حد زیادی از بین میبرد.
آیا میتوان کیک یزدی را در قالبهای بزرگتر پخت؟
بله، اما زمان پخت بیشتر خواهد شد و ممکن است ظاهر سنتی کیک یزدی را از دست بدهید. بهتر است برای حفظ اصالت و زیبایی، از قالبهای مافین یا کاپ کیک استفاده شود.
با رعایت این راهنما و نکات ارائهشده، شما میتوانید یک کیک یزدی خوشمزه و زیبا در منزل تهیه کنید و از عطروطعم فوقالعاده آن لذت ببرید. نوش جان!